Rozalia z Palermo, wł. Rosalia di Palermo, również Rozalia Sycylijska (ur. ok. 1130 na Sycylii, zm. 1165 lub 1170 na górze Monte Pellegrino) – pustelnica, dziewica i święta Kościoła katolickiego.

Jej życiorys w dużej mierze opiera się na legendach powstałych w ramach rozrastania się jej kultu. Jej matka przed urodzeniem córki miała dowiedzieć się z proroczego, natchnionego snu, że ma nadać niemowlęciu nieznane i niezwykłe imię Rozalia. Imię to składa się z nazw dwóch najpiękniejszych kwiatów: róży i lilii, mających świadczyć o życiu czystym, niewinnym, dziewiczym i oddanym Bogu (lilia), ale również o przyszłym życiu pełnym poświęcenia, całkowitego wyrzeczenia się świata, pokuty i wielkich umartwień (róża i jej kolce). Był to też pewnego rodzaju symbol - zapowiedź, że dziewczynka w przyszłości okaże się najpiękniejszym kwiatem całego rodu i wyspy Sycylii. Jej ojcem był sycylijski hrabia Sinibald żyjący za czasów panowania Rogera II Sycylijskiego. Rozalia dzięki dobremu pochodzeniu miała przed sobą szczęśliwe życie. Jednak jako dziecko złożyła ślub czystości. Przynaglana przez rodziców do małżeństwa uciekła na pobliską górę Monte Pellegrino (Góra Pielgrzymów). Najpierw była opatką sióstr bazylianek, później pustelnicą w jednej z grot. W skale święta wydrążyła napis: „Ja, Rozalia, córka Sinibalda, postanowiłam żyć w tej grocie dla miłości mego Pana Jezusa Chrystusa. Jednak Rozalia nie przyzwyczajona do surowego życia szybko traciła siły. Zmarła najprawdopodobniej w 1166 roku.

Święta Rozalia patronka broniąca przed epidemiami

W 1624 roku, podczas zarazy nękającej Palermo i okolicę, zdarzył się cud. Święta Rozalia ukazała się pewnej kobiecie i powiedziała, gdzie należy szukać jej relikwii. Kazała przenieść je do Palermo i przejść z nimi w uroczystej procesji przez miasto. W opisanej grocie znaleziono kości kobiety. Autentyczność ich stwierdziła mieszana komisja powołana przez kardynała Gianettino Dorię z Palermo. Po wykonaniu „polecenia" Rozalii zaraza zakończyła się. Od tej pory kult jest dobrze udokumentowany, m.in. poprzez Acta Sanctorum. Szczątki Rozalii znajdują się do dziś w tamtejszej katedrze w Palermo. Do Martyrologium Rzymskiego wpisał ją papież Urban VIII w 1630 roku,  co równoznaczne było z kanonizacją. Od 1642 roku jest patronką Palermo. Zastąpiła m.in. św. Oliwę. Święta Rozalia od tamtego wydarzenia do dziś uznawana jest za patronkę broniącą przed epidemiami i chorobami zakaźnymi, jest także orędowniczką w czasie trzęsień ziemi. Kościół wspomina św. Rozalię z Palermo 4 września.

W ikonografii jest przedstawiana jako pustelnica z rozwianymi włosami, we wnętrzu groty, z widokiem na położone w oddali Palermo. Jej atrybutami jest pustelnicza szata, lilia, wieniec z róż na głowie, czaszka oraz krzyż.

Rzeźba św. Rozalii w sanktuarium w Palermo dłuta Gregorio Tedeschi (1625)

Anthony van Dyck i jego "Św. Rozalia"

Anthony van Dyck i jego "Św. Rozalia"

Kult św. Rozalii na Spiszu

W 1662 roku na Spiszu panoszyła się zaraza. Spiska Kapituła zamknęła swoje bramy i wielu wiernych pozostało zostawionych na łaskę losu. Według legendy pewien jezuita miał sen, w którym ukazała mu się św. Rozalia i poleciła postawienie wielkiego namiotu na łące, by tam ludzie znaleźli schronienie. Faktem jest, ze to właśnie jezuici postawili namiot na łące w Pożicy, gdzie zebrali ludzi z okolic i pogrążeni w modlitwach przeczekali zarazę. Dzięki schronieniu i modlitwom wielu ludzi ocalało. Zaraza zniknęła w roku 1664. Dla upamiętnienia wzniesiono kaplicę poświęconą św. Rozalii na Spiskim Jeruzalem. Plan Spiskiego Jeruzalem został prawdopodobnie zrealizowany w latach 1666–1675. W latach 1662–1665 ukończono mury wokół Spiskiej Kapituły. Najstarsza jest kaplica św. Rozalii, która została zbudowana w 1666 roku przez kanonika spiskiego Jana z Betlanovic (Betlanský) w stylu wczesnego baroku. W drugiej trzeciej XVIII wieku została przebudowana w stylu rokoko. Kaplica ma pięciokątny plan i jest nakryta sklepieniem grzebieniowym w kształcie gwiazdy. Była to pierwsza kaplica poświęcona św. Rozalii na Słowacji oraz początek jej kultu na tych terenach.

Kapliczka św. Rozalii

Plan Spiskiego Jeruzalem

 

Jak trafiłam na Spisz

 W 2016 roku poznałam słowackiego artystę Petera Krupę na plenerze malarskim w okolicach Niedzicy. Okazało się, że Peter to wspaniały człowiek i artysta (malarz, rzeźbiarz, ceramik, muzyk) a do tego także organizator plenerów na słowackim Spiszu (plenerów katolickich, organizowanych wraz ze Spiską Kapitułą przy wsparciu burmistrza miasta Spiskie Podgrodzie). Moje prace przypadły Peterowi do gustu tak bardzo, ze jeszcze tego samego roku zaprosił mnie na plener do Spiskiego Podgrodzia, gdzie oczywiście pojechałam. Z resztą przyjeżdżałam tam trzy lata z rzędu. 10 sierpnia 2019 zmarł przegrywając walkę z rakiem mózgu… Miał 75 lat. Był wspaniałym, ciepłym człowiekiem, opiekuńczym i przyjacielskim, potrafił snuć niesamowite opowieści, miał wielką wiedzę historyczną. Był osobą głęboko wierzącą. Dzięki Peterowi patrzę na Spisz Jego oczami. Namalowałam tam kilka ciekawych prac pejzażowych. W 2018 roku kiedy już zaczął chorować, poprosił mnie o namalowanie „Pocałunku Judasza” do jednej z kapliczek na Spiskim Jeruzalem, co z resztą zrobiłam z wielkim entuzjazmem. Osoby, które poznałam na Spiskiej Kapitule, m. inn. historyk i archiwista Spiskiej Kapituły dr Vladimir Olejnik zaproponowali mi namalowanie św. Rozalii. Poniżej załączam zdjęcie obrazu. Żywię nadzieję, że obraz się Państwu spodoba.

P.S. Przedstawiając projekt do obrazu św. Rozalii użyłam zdjęcia, do którego sama pozowałam. Projekt ten uważałam za rzecz poglądową, a po zakceptowaniu wizji miałam znaleźć właściwą modelkę. Ku mojemu zdziwieniu, całość została zaakceptowana w takiej właśnie formie. Dziwnie jest malować siebie samą jako świętą… Dlatego też nie było moim zamiarem wierne odtworzenie moich rysów twarzy. Zamiast widoku Palermo w tle mamy widok na Spiską Kapitułę i Spiski Zamek; dzięki uprzejmości dr. Olejnika zostało mi przesłane zdjęcie XVII- wiecznego rysunku przedstawiającego Spiski Zamek jeszcze przed zniszczeniami spowodowanymi pożarem (1780).

Portret ś.p. Petera Krupy we wnętrzu pałacu biskupiego z makietą katedry Św. Marcina

Św. Rozalia, olej na płótnie 80 x 125 cm

Źródła:

https://pl.wikipedia.org/wiki/Rozalia_z_Palermo

https://www.pch24.pl/sw--rozalia-z-palermo-,5520,i.html

https://silesia.edu.pl/index.php?title=%C5%9Aw._Rozalia_z_Palermo

http://www.parafiaskorzeszyce.pl/patronka-8452

https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Plik:Antoon_van_Dyck_-_Santa_Rosal%C3%ADa_intercediendo_por_la_ciudad_de_Palermo.jpg

https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Santa_Rosalia_-_Van_Dyck.jpg

https://it.wikipedia.org/wiki/File:Statua_di_Santa_Rosalia_di_Gregorio_Tedeschi_(1625).jpg

https://www.dusekarpat.cz/slovensko/spissky-jeruzalem/

https://www.postoj.sk/47142/poculi-ste-o-jeruzaleme-na-spisi-domaci-o-nom-vela-nevedia

 

---

tagi: spisz  malarstwo religijne  św. rozalia 

	agnieszka-slodkowska
	28 stycznia 2020 18:06

19     3446    17 zaloguj sie by polubić